Hoe voorkom jij gehoorschade op de werkvloer?

Gehoorschade is al jarenlang terug te vinden in de top 5 van meest voorkomende beroepsziekten in Nederland. Jarenlang als risicofactor nummer één, maar sinds 2017 lijken er aanzienlijk minder meldingen te worden gedaan. Zo kreeg werkstress de laatste jaren veel aandacht en door de actualiteit zijn we ook alert op bacteriën en virussen. Betekent dit dan ook dat gehoorschade afneemt als risicofactor? 

“Het klopt inderdaad dat de meldingen bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (meldingen die door bedrijfsartsen worden gedaan naar aanleiding van een spreekuur) de afgelopen jaren is gedaald. Belangrijkste reden hiervoor is dat de meldingen uit de bouw grotendeels zijn weggevallen met het verdwijnen van structurele monitoring hiervan in de bouwsector. Deze cijfers zeggen dus helaas weinig. 

Als je kijkt naar de Nederlandse populatie als geheel en de cijfers die huisartsen aanleveren, dan zie je nog steeds een stijging in de constateringen van ‘slechthorendheid’ onder patiënten. In de leeftijd van 25 tot 64 jaar zien we nog steeds een stijgende trend.”

Maar wat is dan het effect van gehoorschade op korte en langere termijn?

“Bijna iedereen weet dat je van gehoorschade doof kunt worden. Maar van nature neemt, als gevolg van je leeftijd, je gehoor ook af dit noemt met ook wel ouderdom slechthorendheid of presbyacusis. De eerste afname van het gehoor begint bij de hoge tonen. Als er ook nog sprake is van gehoorschade door het werk ontstaat er al snel een sociale handicap: zoals het niet meer goed kunnen verstaan van gesprekken in gezelschap. Een bijkomend gevolg van lawaaislechthorendheid is vaak oorsuizen. Dag en nacht heeft men last van het suizen (tinnitus). Een derde gevolg kan zijn de abnormale luidheidsensatie. Van ‘niet horen’ naar ‘horen’ op de aangeboden geluidssterkte.

Vanuit 1voud Werken & Gezondheid doen wij regelmatig onderzoek naar de geluidsbelasting op de werkplek om daarmee bedrijven goed te kunnen adviseren over hoe gehoorschade te helpen voorkomen. Afhankelijk van de werksituatie en functies, gaan we meten met een ‘werkplek’ geluidsmeter of een geluiddosismeter die medewerkers een werkdag op de schouder meedragen. 

Hiermee wordt duidelijk of op die werkplek of in die functie er kans bestaat dat medewerkers gehoorschade kunnen oplopen. Op basis hiervan adviseren we bedrijven over verbeteringen in techniek, organisatie en gedrag. Daarbij gaat het niet alleen over het wel of niet moeten dragen van gehoorbescherming. Naast de gezondheidsaspecten vraagt óók de Arbowet bedrijven maatregelen te treffen bij bepaalde (te hoge) geluidsniveaus. Het in kaart brengen van geluid is, naast een ‘basis RI&E’ ook een nadere inventarisatieplicht vanuit de Arbowet en -regelgeving.” 

We vroegen Ronald wat zijn ervaringen in de praktijk zijn. Hebben bedrijven de basisvoorschriften op het werk goed in orde? 

“Bij de meeste bedrijven waar ik kom en er is sprake van ‘flink’ lawaai dan worden veelal wel gehoorbeschermers gedragen en gerichte technische maatregelen getroffen of een goede poging daartoe gedaan. Maar in werksituaties waar wel ‘enig’ geluid is maar gewoon niet duidelijk hoe hoog, worden (naast beschikbaar stellen van ‘oordopjes’) vaak maar weinig ander technische maatregelen getroffen. De aangeboden bescherming wordt dan ook veelal niet gedragen. Dat zie je ook terug bij medewerkers die maar af-en-toe en kortdurend worden blootgesteld aan hoge geluidsniveaus: zoals even boren, even schuren, even perslucht gebruiken om iets schoon te blazen etc. Maar dergelijke kortdurende hoge piekmomenten zijn vaak binnen enkele minuten al voldoende om je totale dagdosis aan geluid te bereiken.”  

Maar wat kunnen we er nu aan doen om gehoorschade te voorkomen? 

“Het is voor een bedrijf allereerst van belang om te weten óf er (te hoge) geluidsniveaus aanwezig zijn die gehoorschade kunnen veroorzaken. Daar kan je achter komen door metingen of goede beoordeling productgegevens van machines of voertuigen etc. Het kennen van risico’s geeft je de mogelijkheid om gehoorschade voor medewerkers te helpen voorkomen. 

Kijk bij het nemen van maatregelen altijd eerst naar de bron van het lawaai. Kan je deze terugbrengen door goed onderhoud of misschien vervangen door een minder lawaaiig exemplaar. 

Als dat nog niet het gewenste resultaat oplevert dan moet je kijken naar manieren om bron af te scheiden van de werknemers: kan je bijvoorbeeld de lawaaibron op een andere plek neerzetten waar niemand er last van heeft of ter plaatse beter isoleren of inpakken. Als deze oplossingen niet leiden tot minder lawaai moet je gaan aan de slag met gehoorbescherming.

Het beschikbaar stellen van gehoorbescherming is goed maar onvoldoende. Hierbij komt ook goede voorlichting en instructie, gebodsborden en toezicht om de hoek kijken.”

Hoe kun je inzichtelijk maken of lawaai op de werkvloer heeft geleid tot gehoorschade bij je medewerkers? 

“Om te borgen dat maatregelen wel goed hun werk doen is het verstandig medewerkers uit lawaaiige omgevingen ook gehoortesten (audiometrie) aanbieden. Door dat regelmatig te laten doen, kun je borgen dat vroegtijdige achteruitgang van het gehoor wordt herkend. Gehoortesten kunnen als onderdeel van een Preventief Medisch Onderzoek (PMO) van 1Voud worden afgenomen.”

Wil jij onderzoek laten doen naar het gehoor van jouw medewerkers of advies over hoe jij gehoorschade kunt voorkomen binnen jouw organisatie? Maak dan een afspraak via info@1voud.nl of bel gerust naar 0575 555961.